Leader’s Profile ၀ီကီပီးဒီးယား ပူးတြဲတည္ေထာင္သူ ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္

ဂ်င္မီေဒၚနယ္ေ၀းလ္စ္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား အင္တာနက္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္း Wikipedia ကို ပူးတြဲတည္ေထာင္သူႏွင့္ အဓိကတြန္းအားေပးသူလည္းျဖစ္သည္။
ေ၀းလ္စ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အလာဘားမားျပည္နယ္၊ ဟန္႔စ္ဗီးလ္ေဒသတြင္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၇ရက္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၄င္း၏ အဘြားဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္းငယ္ေလးတြင္ ေစာေစာစီးစီး ပညာ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ငယ္စဥ္ကပင္ စာဖတ္ျခင္းကို အလြန္၀ါသနာထံုသူျဖစ္သည္။ စူးစမ္းလိုစိတ္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၿဗိတိန္စြယ္စံုက်မ္း Britannicas ႏွင့္ World Book Encyclopedias စာအုပ္ႀကီးမ်ားကို တစ္စိုက္မတ္မတ္ ဖယ္ ရွားေလ့လာခဲ့သည္။
အထက္တန္းပညာေရးကို ရန္းေဒါ့ဖ္ေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ေအာ္ဆန္းတကၠသိုလ္မွ ဘ႑ာေရးဘာသာရပ္အထူးျပဳျဖင့္ ဘြဲ႔ရရွိခဲ့သည္။ အယ္လ္လာဘားမာတကၠသုိလ္တြင္ ဘ႑ာေရးအထူးျပဳျဖင့္ပင္ ဆက္ လက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ မာစတာဘဲြ႔ရရွိခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဘြဲ႔အတြက္ အဆင့္မီခဲ့ေသာ္လည္း ေ၀းလ္စ္က ေဒါက္တာဘြဲ႔အ တြက္ စာတမ္းျပဳစုရသည္ကို ပ်င္းစရာေကာင္းသည္ဟုယူဆ၍ မာစတာဘြဲ႔ႏွင့္ပင္ ပညာေရးအဆံုးသတ္ခဲ့သည္။ ဘြဲ႔လြန္သင္ တန္းတက္ေနခ်ိန္မွာပင္ ၄င္းတက္ေရာက္ခဲ့သည့္ တကၠသိုလ္ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ စာေပျပန္လည္သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ီကာဂိုေအာပရွင္းစ္ဘ႑ာေရးကုမၸဏီတြင္ ၀င္ေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္မူ ေ၀းလ္စ္သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ႏွစ္ဦးႏွင့္အတူ Bomis ဟူေသာ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈကုမၸဏီ တစ္ခုကို စတင္တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္တြင္မွ ၾကည့္ရႈသူမ်ား ၀င္ေရာက္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ႏုိင္ေသာ Nupedia ၀က္ဘ္ဆိုက္အား တည္ေထာင္ရာတြင္ ကနဦးမတည္ေငြ ထည့္၀င္ခဲ့ၿပီး ၄င္း၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ Wikipedia ၏ ေရွ႕ ေျပးပင္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ႏွင့္ လယ္ရီဆန္ဂါးတို႔သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္အတူ Wikipedia ကို စတင္လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အခမဲ့၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ေသာ အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္းမွာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေအာင္ျမင္ႀကီးထြားလာခဲ့ရာ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္သည္လည္း Wikipedia စီမံကိန္း၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူႏွင့္ ဦး ေဆာင္လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ထင္ရွားလာခဲ့သည္။
သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ၄င္းအား ၀ီကီပီးဒီးယား၏ ပူးတြဲတည္ေထာင္သူဟု ေဖာ္ျပျခင္းကို ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ေမးခြန္း ထုတ္ၿပီး ၄င္းသာလွ်င္ Wikipedia တစ္ဦးတည္း တည္ေထာင္သူဟု ရည္ၫႊန္းေျပာဆုိေလ့ရွိသည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ သည္ လက္ရွိ Wikimedia ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘုတ္အဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည္။ ယင္းေဖာင္ေဒး ရွင္း၏ Wikipedia လည္ပတ္ေရးကို တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္မယူသည့္ ကုသိုလ္ျဖစ္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္သည္။
မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ၄င္းကိုယ္၄င္း ဓမၼဓိဌာန္က်ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားသူဟု ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ ကမာၻ႔အႀကီး ဆံုး စြယ္စံုက်မ္းႀကီးျဖစ္လာေသာ Wikipedia ၀က္ဘ္ဆိုက္တည္ေထာင္ျခင္း ၄င္း၏အခန္းက႑အတြက္ တိုင္းမ္စ္မဂၢဇင္းက ဂ်င္ မီေ၀းလ္စ္အား ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အတြက္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀း လ္စ္သည္ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္က်ခဲ့ၿပီး ဒုတိယဇနီးသည္ ခရစ္စတင္းႏွင့္ သမီးတစ္ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။ဂ်င္မီေဒၚနယ္ေ၀းလ္စ္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား အင္တာနက္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္း Wikipedia ကို ပူးတြဲတည္ေထာင္သူႏွင့္ အဓိကတြန္းအားေပးသူလည္းျဖစ္သည္။
ေ၀းလ္စ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အလာဘားမားျပည္နယ္၊ ဟန္႔စ္ဗီးလ္ေဒသတြင္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၇ရက္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၄င္း၏ အဘြားဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္းငယ္ေလးတြင္ ေစာေစာစီးစီး ပညာ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ငယ္စဥ္ကပင္ စာဖတ္ျခင္းကို အလြန္၀ါသနာထံုသူျဖစ္သည္။ စူးစမ္းလိုစိတ္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၿဗိတိန္စြယ္စံုက်မ္း Britannicas ႏွင့္ World Book Encyclopedias စာအုပ္ႀကီးမ်ားကို တစ္စိုက္မတ္မတ္ ဖယ္ ရွားေလ့လာခဲ့သည္။
အထက္တန္းပညာေရးကို ရန္းေဒါ့ဖ္ေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ေအာ္ဆန္းတကၠသိုလ္မွ ဘ႑ာေရးဘာသာရပ္အထူးျပဳျဖင့္ ဘြဲ႔ရရွိခဲ့သည္။ အယ္လ္လာဘားမာတကၠသုိလ္တြင္ ဘ႑ာေရးအထူးျပဳျဖင့္ပင္ ဆက္ လက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ မာစတာဘဲြ႔ရရွိခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဘြဲ႔အတြက္ အဆင့္မီခဲ့ေသာ္လည္း ေ၀းလ္စ္က ေဒါက္တာဘြဲ႔အ တြက္ စာတမ္းျပဳစုရသည္ကို ပ်င္းစရာေကာင္းသည္ဟုယူဆ၍ မာစတာဘြဲ႔ႏွင့္ပင္ ပညာေရးအဆံုးသတ္ခဲ့သည္။ ဘြဲ႔လြန္သင္ တန္းတက္ေနခ်ိန္မွာပင္ ၄င္းတက္ေရာက္ခဲ့သည့္ တကၠသိုလ္ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ စာေပျပန္လည္သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ီကာဂိုေအာပရွင္းစ္ဘ႑ာေရးကုမၸဏီတြင္ ၀င္ေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္မူ ေ၀းလ္စ္သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ႏွစ္ဦးႏွင့္အတူ Bomis ဟူေသာ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈကုမၸဏီ တစ္ခုကို စတင္တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္တြင္မွ ၾကည့္ရႈသူမ်ား ၀င္ေရာက္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ႏုိင္ေသာ Nupedia ၀က္ဘ္ဆိုက္အား တည္ေထာင္ရာတြင္ ကနဦးမတည္ေငြ ထည့္၀င္ခဲ့ၿပီး ၄င္း၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ Wikipedia ၏ ေရွ႕ ေျပးပင္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ႏွင့္ လယ္ရီဆန္ဂါးတို႔သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္အတူ Wikipedia ကို စတင္လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အခမဲ့၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ေသာ အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္းမွာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေအာင္ျမင္ႀကီးထြားလာခဲ့ရာ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္သည္လည္း Wikipedia စီမံကိန္း၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူႏွင့္ ဦး ေဆာင္လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ထင္ရွားလာခဲ့သည္။
သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ၄င္းအား ၀ီကီပီးဒီးယား၏ ပူးတြဲတည္ေထာင္သူဟု ေဖာ္ျပျခင္းကို ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ေမးခြန္း ထုတ္ၿပီး ၄င္းသာလွ်င္ Wikipedia တစ္ဦးတည္း တည္ေထာင္သူဟု ရည္ၫႊန္းေျပာဆုိေလ့ရွိသည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ သည္ လက္ရွိ Wikimedia ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘုတ္အဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည္။ ယင္းေဖာင္ေဒး ရွင္း၏ Wikipedia လည္ပတ္ေရးကို တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္မယူသည့္ ကုသိုလ္ျဖစ္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္သည္။
မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ၄င္းကိုယ္၄င္း ဓမၼဓိဌာန္က်ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားသူဟု ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ ကမာၻ႔အႀကီး ဆံုး စြယ္စံုက်မ္းႀကီးျဖစ္လာေသာ Wikipedia ၀က္ဘ္ဆိုက္တည္ေထာင္ျခင္း ၄င္း၏အခန္းက႑အတြက္ တိုင္းမ္စ္မဂၢဇင္းက ဂ်င္ မီေ၀းလ္စ္အား ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အတြက္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀း လ္စ္သည္ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္က်ခဲ့ၿပီး ဒုတိယဇနီးသည္ ခရစ္စတင္းႏွင့္ သမီးတစ္ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။ဂ်င္မီေဒၚနယ္ေ၀းလ္စ္သည္ အေမရိကန္ႏုိင္ငံသား အင္တာနက္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္း Wikipedia ကို ပူးတြဲတည္ေထာင္သူႏွင့္ အဓိကတြန္းအားေပးသူလည္းျဖစ္သည္။
ေ၀းလ္စ္အား အေမရိကန္ႏိုင္ငံ အလာဘားမားျပည္နယ္၊ ဟန္႔စ္ဗီးလ္ေဒသတြင္ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ ၇ရက္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၄င္း၏ အဘြားဖြင့္လွစ္ထားေသာ ေက်ာင္းငယ္ေလးတြင္ ေစာေစာစီးစီး ပညာ သင္ၾကားခဲ့ၿပီး ငယ္စဥ္ကပင္ စာဖတ္ျခင္းကို အလြန္၀ါသနာထံုသူျဖစ္သည္။ စူးစမ္းလိုစိတ္ အလြန္ႀကီးမားေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ငယ္စဥ္ကပင္ ၿဗိတိန္စြယ္စံုက်မ္း Britannicas ႏွင့္ World Book Encyclopedias စာအုပ္ႀကီးမ်ားကို တစ္စိုက္မတ္မတ္ ဖယ္ ရွားေလ့လာခဲ့သည္။
အထက္တန္းပညာေရးကို ရန္းေဒါ့ဖ္ေက်ာင္းတြင္ တက္ေရာက္ခဲ့ေသာ ေ၀းလ္စ္သည္ ေအာ္ဆန္းတကၠသိုလ္မွ ဘ႑ာေရးဘာသာရပ္အထူးျပဳျဖင့္ ဘြဲ႔ရရွိခဲ့သည္။ အယ္လ္လာဘားမာတကၠသုိလ္တြင္ ဘ႑ာေရးအထူးျပဳျဖင့္ပင္ ဆက္ လက္ပညာသင္ၾကားခဲ့ရာ မာစတာဘဲြ႔ရရွိခဲ့သည္။ ေဒါက္တာဘြဲ႔အတြက္ အဆင့္မီခဲ့ေသာ္လည္း ေ၀းလ္စ္က ေဒါက္တာဘြဲ႔အ တြက္ စာတမ္းျပဳစုရသည္ကို ပ်င္းစရာေကာင္းသည္ဟုယူဆ၍ မာစတာဘြဲ႔ႏွင့္ပင္ ပညာေရးအဆံုးသတ္ခဲ့သည္။ ဘြဲ႔လြန္သင္ တန္းတက္ေနခ်ိန္မွာပင္ ၄င္းတက္ေရာက္ခဲ့သည့္ တကၠသိုလ္ႏွစ္ခုစလံုးတြင္ စာေပျပန္လည္သင္ၾကားပို႔ခ်ခဲ့သည္။
ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ ခ်ီကာဂိုေအာပရွင္းစ္ဘ႑ာေရးကုမၸဏီတြင္ ၀င္ေရာက္အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္တြင္မူ ေ၀းလ္စ္သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ႏွစ္ဦးႏွင့္အတူ Bomis ဟူေသာ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈကုမၸဏီ တစ္ခုကို စတင္တည္ေထာင္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၄င္းေနာက္တြင္မွ ၾကည့္ရႈသူမ်ား ၀င္ေရာက္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ႏုိင္ေသာ Nupedia ၀က္ဘ္ဆိုက္အား တည္ေထာင္ရာတြင္ ကနဦးမတည္ေငြ ထည့္၀င္ခဲ့ၿပီး ၄င္း၀က္ဘ္ဆိုက္မွာ Wikipedia ၏ ေရွ႕ ေျပးပင္ျဖစ္သည္။
၂၀၁၁ခုႏွစ္သို႔ ေရာက္လာေသာအခါ ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ႏွင့္ လယ္ရီဆန္ဂါးတို႔သည္ အျခားလုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားႏွင့္အတူ Wikipedia ကို စတင္လႊတ္တင္ခဲ့သည္။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အခမဲ့၀င္ေရာက္ၾကည့္ရႈႏိုင္ေသာ အင္တာနက္စြယ္စံုက်မ္းမွာ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ေအာင္ျမင္ႀကီးထြားလာခဲ့ရာ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္သည္လည္း Wikipedia စီမံကိန္း၏ ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူႏွင့္ ဦး ေဆာင္လႈပ္ရွားသူအျဖစ္ ထင္ရွားလာခဲ့သည္။
သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ားအရ ၄င္းအား ၀ီကီပီးဒီးယား၏ ပူးတြဲတည္ေထာင္သူဟု ေဖာ္ျပျခင္းကို ဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ေမးခြန္း ထုတ္ၿပီး ၄င္းသာလွ်င္ Wikipedia တစ္ဦးတည္း တည္ေထာင္သူဟု ရည္ၫႊန္းေျပာဆုိေလ့ရွိသည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္ သည္ လက္ရွိ Wikimedia ေဖာင္ေဒးရွင္း၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဘုတ္အဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနသည္။ ယင္းေဖာင္ေဒး ရွင္း၏ Wikipedia လည္ပတ္ေရးကို တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ၿပီး အက်ဳိးအျမတ္မယူသည့္ ကုသိုလ္ျဖစ္အဖဲြ႔အစည္းျဖစ္သည္။
မစၥတာဂ်င္မီေ၀းလ္စ္က ၄င္းကိုယ္၄င္း ဓမၼဓိဌာန္က်ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားသူဟု ေျပာဆိုေလ့ရွိသည္။ ကမာၻ႔အႀကီး ဆံုး စြယ္စံုက်မ္းႀကီးျဖစ္လာေသာ Wikipedia ၀က္ဘ္ဆိုက္တည္ေထာင္ျခင္း ၄င္း၏အခန္းက႑အတြက္ တိုင္းမ္စ္မဂၢဇင္းက ဂ်င္ မီေ၀းလ္စ္အား ၂၀၀၆ ခုႏွစ္အတြက္ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကား ၾသဇာအႀကီးမားဆံုးပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ မစၥတာဂ်င္မီေ၀း လ္စ္သည္ အိမ္ေထာင္ႏွစ္ဆက္က်ခဲ့ၿပီး ဒုတိယဇနီးသည္ ခရစ္စတင္းႏွင့္ သမီးတစ္ဦးထြန္းကားခဲ့သည္။