လမ္းေလွ်ာက္ျခင္း ကဲ့သို႔ေသာ ကိုယ္လက္ လႈပ္ရွားမႈကပင္ မွတ္ညဏ္ တုိးပြားေစသည္

လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းသည္ မွတ္ဉာဏ္ အေပၚတြင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိသည္။

မိနစ္ ၄၀ ခန္႔ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းအား ရက္သတၱပတ္ ၁ ပတ္လွ်င္ အႀကိမ္ အနည္းငယ္ ျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ မွတ္ညဏ္ ေကာင္းေစျခင္းႏွင့္ အိုမင္းလာေသာ ဦးေႏွာက္အား အေျခအေန ပိုဆိုးမသြားေစရန္ ထိန္းထားႏိုင္သည္ဟု သုေတသန တစ္ခုမွ ေတြ႕ရွိသည္။

သုေတသနတြင္ စမ္းသပ္ခံအျဖစ္ ပါဝင္သူ ၁၂၀ သည္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္း အသင့္အတင့္ ျပဳလုပ္ယံုမွ်ျဖင့္ မွတ္ညဏ္ အလုပ္လုပ္သည့္ ဦးေႏွာက္၏ အစိတ္အပိုင္း “ဟစ္ပိုကမ္းပါ့စ္” (Hippocampus)၏ အရြယ္အစားအား အနည္းငယ္ တိုးလာေစသည္။

“ဟစ္ပိုကမ္းပါ့စ္” (Hippocampus)

၎တစ္ႏွစ္ၾကာ စမ္းသပ္မႈတြင္ မွတ္ဉာဏ္အား စမ္းသပ္ေသာ (Memory Test)မ်ားတြင္လည္း လုပ္ေဆာင္ႏိုင္စြမ္း ပိုေကာင္းလာသည္ဟု အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ၁၉၁၅ ခုႏွစ္မွစတင္၍ ထုတ္ေဝေသာ Proceedings of the National Academy of Sciences စာေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င္းခန္း ျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဦးေႏွာက္ တျဖည္းျဖည္း ယိုယြင္းလာေသာ ေရာဂါ (dementia) အျပင္ အသက္အရြယ္ ႀကီးလာ၍ မွတ္ဉာဏ္အား နည္းသြားျခင္းကိုလဲ ထိန္းထားႏိုင္သည္။

အႀကိဳဇရာ ေရာဂါဟုလည္း ေခၚေသာ ဦးေႏွာက္ပံုမွန္ အလုပ္မလုပ္ ႏိုင္ေတာ့ဘဲ မွတ္ဉာဏ္ခ်ိဳ႕ယြင္းျခင္း၊ ပီသစြာ စကားမေျပာႏိုင္ေတာ့ျခင္း စသည့္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚသည့္ Alzheimer's Disease ျဖစ္သူမ်ားအား သုေတသနလုပ္ျခင္း မဟုတ္ပဲ ယခုေနာက္ဆံုး စမ္းသပ္ခ်က္မွာ က်န္းမာေသာ အသက္ ၆၀ ေက်ာ္ လူမ်ားအား စမ္းသပ္ျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခု ေတြ႕ရွိခ်က္မွာ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား ရာႏႈန္းမ်ားျပား လာသည့္ ယခုေခတ္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ အေရးပါေသာ အခ်က္ျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ ပစ္ထ္စဘာ့ တကၠသိုလ္ (University of Pittsburgh) မွ ပါေမာကၡ ကာ့ခ္ အဲရစ္ခ္ဆင္ (Professor Kirk Erickson) ႏွင့္ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားသည္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား အသင့္အတင့္ ျပဳလုပ္ျခင္း၏ မွတ္ဉာဏ္ အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈအား စူးစမ္းရွာေဖြခဲ့ၾကသည္။ တစ္ႏွစ္ၾကာ ေလ့လာမႈတြင္ စမ္းသပ္ခံ ပုဂိၢဳလ္ ၁၂၀ အား အုပ္စု ႏွစ္စုခြဲၿပီး၊ အုပ္စု တစ္စုအား တစ္ပတ္လွ်င္ ၃ ရက္ ႏႈန္း မိနစ္ ၄၀ လမ္းေလွ်ာက္ေစသည္။ က်န္တစ္ဖြဲ႕အား အေၾကာေလွ်ာ့ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ား ျပဳလုပ္ေစသည္။

ႏွစ္ဝက္တြင္ ဦးေႏွာက္အား စက္ျဖင့္ စမ္းသပ္ျခင္း (brain scan) ႏွင့္ မွတ္ဉာဏ္ စစ္ေဆးေသာ (Memory Test) မ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး တစ္ႏွစ္ျပည့္၍ ေလ့လာစမ္းသပ္မႈ အၿပီးတြင္ တစ္ခါထပ္မံ စစ္ေဆးသည္။ ဦးေႏွာက္အား စက္ျဖင့္စစ္ေဆးေသာ (brain scan) တြင္ လမ္းေလွ်ာက္ေသာ အဖြဲ႕တြင္ ဦးေႏွာက္အစိတ္အပိုင္း “ဟစ္ပိုကမ္းပါ့စ္” (Hippocampus) သည္ ၂ % အရြယ္ ႀကီးလာၿပီး၊ အေၾကာေလွ်ာ့သူမ်ားတြင္ အရြယ္ ၁.၄% ေလွ်ာ့က်သြားသည္။

ပံုမွန္အားျဖင့္ လူမ်ားသည္ အသက္ႀကီးလာေသာအခါ ထိုႏႈန္းထားအတိုင္း “ဟစ္ပိုကမ္းပါ့စ္” (Hippocampus) အရြယ္အစား ေသးသြားသည္။ အုပ္စုႏွစ္ခုစလံုး မွတ္ဉာဏ္စမ္းသပ္ျခင္း (Memory Test)တြင္ တိုးတက္မႈ ရွိသည္။ လမ္းေလွ်ာက္ေသာ အဖြဲ႕တြင္ “ဟစ္ပိုကမ္းပါ့စ္” (Hippocampus) ႀကီးထြားႏႈန္းႏွင့္ မွတ္ဉာဏ္စမ္းသပ္ျခင္းတြင္ အမွတ္ပိုရလာမႈတို႔ ဆက္စပ္ပံုေပၚသည္။

ဇရာေရာဂါအား သုေတသနျပဳလုပ္သည့္ Alzheimer's Research Trust မွ ေဒါက္တာ ဆိုင္မြန္ ရစ္ဒေလ (Dr Simon Ridley) က ေျပာၾကားရာတြင္ ကိုယ္လက္လႈပ္ရွား အားကစားျပဳလုပ္ျခင္းသည္ ဇရာေရာဂါမ်ား ျဖစ္ပြားႏိုင္ေျခအား ေလ်ာ့က်ေစ႐ံု သာမက အျခား က်န္းမာေရး အက်ိဳးအျမတ္မ်ား ပါရသည္။